"Simple methods to quit smoking from today"
Q uitting smoking is one of the best things you can do for your health. Smoking is a major cause of many serious health problems, including ...

-
C holesterol is an important substance that is produced by the liver and is found in all cells of the body. It is used to make hormones, vit...
-
A lzheimer's disease is a progressive brain disorder that damages and eventually destroys brain cells, leading to memory loss, cognitive...
-
डा.राकेश परियार सर्प शब्द सुन्ने बित्तिकै हामी सबैलाई डर लाग्छ । धार्मिक रूपमा समेत सर्पको व्याख्या गरिएको छ । हिन्दु धर्ममा सर्पलाई नाग देव...
Saturday, December 31, 2022
"Simple methods to quit smoking from today"
Friday, December 30, 2022
"Cholesterol within range good for health, beyond the range could be FATAL"
Cholesterol is an important substance that is produced by the liver and is found in all cells of the body. It is used to make hormones, vitamin D, and bile acids, which help to digest fat.
There are two main types of cholesterol: low-density lipoprotein (LDL) cholesterol, sometimes called "bad" cholesterol, and high-density lipoprotein (HDL) cholesterol, sometimes called "good" cholesterol. LDL cholesterol can contribute to the buildup of plaque in your arteries, while HDL cholesterol helps to remove cholesterol from your arteries. Having high levels of LDL cholesterol and low levels of HDL cholesterol can increase your risk of heart disease.
High cholesterol is a risk factor for several serious health conditions, including:
Heart disease: High levels of cholesterol can build up on the walls of your arteries and form plaque, which can narrow your arteries and increase your risk of heart attack and stroke.
Angina: This is chest pain that occurs when the blood flow to your heart is reduced. It can be a symptom of heart disease.
Heart attack: Due to complete blockage of the heart blood supply. Click here for symptoms
Peripheral artery disease: This is a condition that occurs when the arteries in your legs become narrowed or blocked, reducing blood flow to your legs.
Aortic stenosis: This is a narrowing of the aortic valve (the main valve that pushes blood from the heart to the body) in the heart, which can cause heart problems.
Atherosclerosis: This is a condition in which the arteries become hardened and narrowed due to the buildup of plaque.
Stroke (Paralysis): This occurs when the blood flow to a part of the brain is disrupted. This can be caused by a blockage in a blood vessel or by a blood clot that travels to the brain from another part of the body.
There are several lifestyle changes you can make to help reduce your cholesterol levels:
Eat a healthy diet: This includes choosing foods that are low in saturated and trans fats, such as fruits, vegetables, whole grains, lean proteins, and healthy fats like olive oil and avocado.
Get regular physical activity: Aim for at least 30 minutes of moderate-intensity exercises, such as brisk walking, on most days of the week.
Lose excess weight: If you are overweight or obese, losing weight can help lower your cholesterol levels.
Quit smoking: Smoking damages the walls of your arteries, which can contribute to the buildup of plaque and increase your risk of heart disease.
Limit your alcohol intake: Excess alcohol consumption can raise your cholesterol levels and increase your risk of heart disease.
If the cholesterol level has not decreased by the above-mentioned lifestyle modification then the physician will prescribe medication like statins, and others that work by blocking the production of cholesterol in the liver, and other types of cholesterol-lowering medications.
It's important to have your cholesterol levels checked regularly and to work with your healthcare provider to manage your cholesterol if it is too high.
By Dr. Rakesh Pariyar
"Your lovely grandfather might have suffered from Alzheimer's disease !!!
Alzheimer's disease is a progressive brain disorder that damages and eventually destroys brain cells, leading to memory loss, cognitive decline, and other symptoms. It is the most common cause of dementia in older adults.
The symptoms of Alzheimer's disease tend to develop slowly and get worse over time. Early symptoms may include:
Memory loss, particularly of recent events or conversations
Difficulty with familiar tasks, such as getting dressed or cooking a meal
Confusion about time and place
Struggling to follow a conversation or plan
Difficulty with language, such as forgetting words or using the wrong words
Misplacing things or losing the ability to retrace steps
Decreased judgment or decision-making ability
Changes in mood or personality
As the disease progresses, symptoms may become more severe and may include:
Severe memory loss, including the inability to remember personal information or significant events
Difficulty with communication and language
Loss of motivation and self-care
Disorientation and confusion, even in familiar surroundings
Difficulty with mobility and movement
Behavioral changes, such as agitation or aggression
Loss of consciousness
It is important to note that these symptoms can also be caused by other conditions, and a proper diagnosis can only be made by a healthcare provider. If you or a loved one are experiencing these symptoms, it is important to speak with a healthcare provider for further evaluation and treatment
"How can we predict, we might have heart attack - Alert''
Thursday, December 29, 2022
"Ways to reduce anxiety during exam"
कोभिड १९ खोप सम्बन्धि आम मानिसका जिज्ञासा र समाधान
डा. केसीले भगवानका किंवदन्तीहरूलाई जितेका छन्
डा. राकेश परियार
मंगलबार, कात्तिक ४, २०७७
साधारण शब्दमा सत्याग्रह ‘सत्य’ र ‘आग्रह’को मेल हो । यसको अर्थ सत्यमा दृढ रहेर अन्याय, अत्याचार तथा शोषणको विरोध गर्नु भन्ने हुन्छ । गान्धीले सत्याग्रहको प्रथम प्रयोग दक्षिण अफ्रिकामा गरेका थिए, जसलाई उनले निष्क्रिय प्रतिरोधको नाम दिएका थिए भने सन् १९१७ मा चम्पारण सत्याग्रह नामक पहिलो सत्याग्रह गरेका थिए, जुन इस्ट–इन्डिया ब्रिटिस उपनिवेशको विद्रोहको एक महत्त्वपूर्ण परिघटना थियो ।
‘हिन्दु स्वराज’ नामक पुस्तकमा गान्धीले यसलाई ‘आत्मको बल’ भनी परिभाषित गरेका छन् । त्यस्तै एनके बोसले यसलाई अहिंस्रक तरिकाद्वारा युद्ध सञ्चालन गर्ने तरिका भनेर प्रस्ट्याएका छन् । राजनीतिक शब्दावलीमा आफ्नो सत्यपूर्ण मागहरू शान्तिपूर्ण तरिकाद्वारा सम्झाउने र मनाउने शान्तिपूर्ण वैचारिक अस्त्र प्रयोगका रूपमा बुझ्न सकिन्छ ।
सत्याग्रहमा पाशविक या शारीरिक बलको प्रयोग नभई आत्मबलको प्रयोग गरिन्छ । आत्मबल शारीरिक बलभन्दा हजारौं गुणा बढी शक्तिशाली हुन्छ । असल समाजमा सत्याग्रह आत्मबलरूपी शस्त्रको प्रयोग गरेर विरोधीको हृदय परिवर्तन गर्ने महत्त्वपूर्ण हतियार हो । आफू स्वयं कष्ट उठाएर अरूलाई दुःख कष्ट नदिई निःस्वार्थ भावनाले अन्यायको विरोध र प्राणी जगत्को भलाइ गर्नमा समर्पित रहनु सत्याग्रहीको अनिवार्य नियम हो ।
सत्याग्रहीहरू दुःखपश्चात् सुखको जन्म हुन्छ भन्ने कुरामा विश्वास गर्दछन् । जो आत्मपीडन सहन तैयार छ, उसले नै अरूको भलाइका बारेमा सोच्न सक्छ, अन्ततः सुखको सन्तुष्टि प्राप्त गर्दछ । अरूको भलाइ सोच्नेको आत्मा पवित्र हुन्छ भन्ने कुरामा उनीहरू विश्वास गर्दछन् । सत्याग्रह एक यस्तो दार्शनिक सामाजिक विवेक हो, जसमा सत्याग्रहको सन्ध्याकालमा एक यस्तो समयको आगमन हुन्छ, जहाँ विरोधी व्यक्ति वा सत्ता आफूले गलत अनुचित कार्य गरेको कुरा अनुभव गर्छ र अन्याय अत्याचारको बाटो छाडेर न्यायको बाटोतर्फ अग्रसर हुन बाध्य हुन्छ । किनकि अहिंसा परमाणु बमभन्दा पनि शक्तिशाली क्षेप्यास्त्र हो । कुनै पनि सत्याग्रह सफल हुनका लागि सत्याग्रहीमा धोखा, बेइमानी, छलकपट आदि कुराहरू शून्य हुनुपर्छ भने सत्याग्रहीका मागहरू घामजस्तै छर्लङ्ग हुनु उत्तिकै आवश्यक तत्त्व हुन्छ । यसबाट लोकको समर्थन र अन्ततः सफलता प्राप्त गर्न सजिलो हुन्छ ।
सत्याग्रहका विभिन्न तरिकाहरूमध्ये बातचितद्वारा सम्झौता, हडताल, असहयोग, उपवास, सविनय अवज्ञा, सामाजिक बहिष्कार आदि तरिका हुन् । यीमध्ये उपवास अधिक शक्तिशाली र फलदायी सस्त्र हो । यसको उद्देश्य आत्मशुद्धि, असत्य तथा अन्यायविरुद्धको प्रतिकार हो । यो सबैभन्दा कठिनतम साधना पनि हो, जसले सत्तालाई कमजोर बनाउनुका साथै जनताको आत्मशक्तिमा वृद्धि गरी विरोधी पक्षलाई सत्मार्गको बाटोमा लैजान प्रेरित गर्दछ । यसमा विरोधीलाई कष्ट र बल प्रयोग गरेर होइन कि स्वयं कष्ट सहेर, निराहार बसेर, आत्मपीडन गराएर सत्यको आन्दोलन गरिन्छ । तसर्थ शारीरिक बलभन्दा पनि जो आत्मबलप्रति दृढ भरोसा राख्छ, उसले यसको प्रयोग गर्न सक्दछ । । त्यसैले उपवास आत्मशुिद्धका लागि केवल अन्नत्याग मात्र नभईकन सम्पूर्ण मानसिक विकारबाट मुक्त गराउने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो ।
नेपालको परिप्रेक्ष्यमा डा. गोविन्द केसी सत्याग्रहीहरूका दृष्टान्तमा एक अतुलनीय नाम हुन् । एक प्रखर समाजसेवी । स्वास्थ्यलगायत थुप्रै बहुआयामिक क्षेत्रमा रहेका विकृत्ति विसंगतिविरुद्धको उपवासका माध्यमबाट आवाज उठाएर खबरदारी गर्ने एक सच्चा निःस्वार्थ सत्याग्रही हुन् । डाक्टर गोविन्द केसीको नैतिक आन्दोलन प्रतिशोधभन्दा पनि प्रतिरोधको द्योतक हो । उनी सच्चा सत्याग्रही किन पनि हुन् भने हरेक पटकको सत्याग्रहमा एक सत्याग्रहीले पालना गर्नुपर्ने अत्यावश्यक नियमहरू उनले पालन गरेका छन् ।
सबै प्रकारको कष्ट र अपमानका लागि तयार, विरोधीप्रति अहिंसाको भाव, पवित्र जीवन, शान्तिपूर्वक वा अहिंसात्मक आन्दोलन, आत्म बलिदानका निम्ति तयार, विनयी, दयावान् वा निर्भयी, कुनै प्रकारको अन्याय अत्याचारको विरुद्ध नझुक्ने नीति, सत्ता–नेतृत्वका लागि अनिच्छुक, सत्य सम्झौतावादी, सार्वजनिक उद्देश्यका लागि उपवास, अनुशासनप्रिय र आत्मअवलोकनको गुण सत्याग्रहीका महत्त्वपूर्ण नियमहरू हुन् ।
डाक्टर गोविन्द केसीका हरेक पटकका अनशनका मागहरू अझसम्म पूर्ण रूपमा सम्बोधन हुन सकेका छैनन् । उनी पेसाका हिसाबले हाडजोर्नीका वरिष्ठ शल्यचिकित्सक (अर्थोपेडिक सर्जन) हुन् ।
चिकित्सा शिक्षामा प्रचलित व्यावसायीकरण रोक्न र आम जनतालाई सस्तो र गुणस्तर स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न उनी उपवास बसिरहन्छन् । रामेछापमा जन्मिएका डाक्टर गोविन्द केसीको न कुनै अशेष सम्पत्ति नै छ न कुनै भव्यमहल नै । न त उनी कुनै नैतिक आचरणमा विचलित भएर चोक्खिनकै निमित्त यो सब गरिरहेका छन् । डा गोविन्द केसी प्राणी जगत्को उपकार र भलाइका निमित्त प्राकृतिक विपत्ति आइपर्दा कहिले पाकिस्तान, कहिले बर्मा, म्यानमारमा, हैटी, फिलिपिन्स लगायत कहिले देशको दूरदराजमा आफ्नै खर्चमा सेवा गर्न तल्लीन छन् अथवा भनौँ उनले पवित्र जीवन व्यतित गरिरहेका छन् । चिकित्सा क्षेत्रका धमिरा, धन्धुकारीहरूले विभिन्न आरोप र कुर्सीको ललिपप देखाउँदा समेत त्यसलाई कुनै पर्वाह नदिई आफ्नो अग्निपथमा लम्किरहेको त्यो पाको शरीर स्वभावैले सच्चा, न्यायप्रेमी सत्याग्रही हुन् भन्ने उदाहरण उनले विश्वसामु प्रस्तुत गरेका छन् ।
महिनौंसम्म भोको बसेर शान्ति र अहिंसात्मक तवरबाट आत्म बलिदानको निमित्त तयार हुने उनी नैतिक शिक्षाको खडेरी परेको आजको समाजमा नैतिकताको धरोहर हुन् । आफ्ना मागहरू पूरा गर्नका निमित्त न उनले कुनै आन्दोलनकारीहरूलाई आह्वान गरेका छन्, बरु आफंै पीडा सहन गरी निर्दयी र लाचारी सरकारको अगाडि सत्यको पहाड भई ठिंग उभिदिएका छन् । त्यसैले सिधासिधा भन्न सकिन्छ कि उनी भीडमा भन्दा पनि आत्मामा विश्वास गरेर आफ्नो नैतिक लडाइँ लडिरहेका छन् । हरेक पटकको अनशनमा आफू अतिवादी नभएर सत्य सम्झौतावादी हुँ भन्ने कुरा प्रमाणित गरिदिएका छन् । बरु हरेक समयका सरकारले डाक्टर गोविन्द केसीको सम्झौतालाई फाइदा उठाएर जुस खुवाएर अनसन तोडाउने र सम्झौता पालना नगरेर नांगो नाच देखाएका छन् ।
समाजवादको कोरा नारा लगाई नोकरशाही दलाल पुँजीवादमा रमाएर कमिसनको कालोधन पेटभरि भरेर डकार्ने सरकार र तिनका प्रतिनिधिहरू सम्झौताको बहानामा सोझा र त्यागी डा. गोविन्द केसी तथा आमजनतालाई झुक्याउने बानीमा परेका छन् भने सम्झौता पूरा गर, नैतिकवान् बन, भ्रष्ट नहोऊ भनेर पटक पटक अनशन बस्न डाक्टर गोविन्द केसीलाई बाध्य बनाइएको छ ।
डाक्टर गोविन्द केसी निडर छन्, निर्भय छन् अहिंसात्मक लडाइँमा विश्वास गर्छन् र आफू पीडा सहेर विरोधीलाई सत्यको बाटोमा सामेल हुन बाध्य पारिदिन्छन् त्यसैले उनी सच्चा सत्याग्रही हुन् भन्नेमा विवेचनात्मक उत्तर दिइराख्नुपर्छ जस्तो लाग्दैन । विरोधीहरूका निमित्त उनी पागल हुन्, कसिङ्गर हुन्, रावण हुन् तर सच्चा देशभक्त नागरिकका निमित्त, पागल उपमा दिनेहरूका लागि अनैतिकताको शल्यक्रिया गरेर नैतिक शिक्षाको क्याप्सुल घोटेर खुवाउने असली शल्यचिकित्सक हुन् । रावण र क्रुद्ध देख्नेहरूका निमित्त, रामराज्यको कल्पना गरिरहेकाहरूका निमित्त उनी कलियुगका ती आदर्श–आम हुन्, जसले मानिस भएर नै भगवान्का किंवदन्तीहरूलाई जितेका छन् ।
मुलुक र सर्वजनहितायका निमित्त आत्मशक्तिको ऊर्जाले लडिरहेका निडर डाक्टरको यो पटकको सम्झौतामा पनि सरकार गैरजिम्मेवारीपूर्ण र अनुत्तरदायी चरित्र देखाउँदा देखाउँदै भर्खर दबावमा परेको महसुस गर्दै छ । त्यसैले उपवास बसेको समयमा मात्रै प्रेस विज्ञप्ति निकाली चरणबद्ध आन्दोलनको घोषणा गर्ने, सेन्टिमेन्ट बटुल्ने र नुनको सोझो चाहिँ गरिरहने प्रथालाई अन्त गरी हरेक कालखण्डमा सम्झौता कार्यान्वयन गर्न आवाज उठाइरहनु नै अबको अन्तिम निष्कर्ष र समयप्रतिको दायित्व हुनेछ भन्ने लाग्दछ । होइन भने सत्याग्रहको समयमा सेतोकोट लगाई ‘आई एम् विथ डाक्टर गोविन्द केसी’ भनेर साथ दिने चिकित्सकहरू र लेखक–कवि तथा अन्य सामाजिक क्षेत्रबाट प्रत्यक्ष सहभागिता जनाएर प्रतिरोधमा जुट्ने सबै हामीहरू एकदिन यो र यस्तै सरकारहरूका बठ्याइँपूर्ण योजनाअनुसार डा.केसीसँगै यो सपना पनि सकिने प्रतीक्षामा लागेर यो देशका जनताका संवेदनामाथि पिठबाट चक्कु हानिरहने छन् र आउने पुस्ताले यस घाउका निम्ति हामी आफैँलाई दोषी ठान्नेछन् ।
‘कोरोना लागेपनि आफ्नै छोरा हो, सँगै बस्छु’
‘पुँजीवादी व्यवस्था भित्रको डाक्टरी शोषण’
डा.राकेश परियार
सर्प, सर्पदंश र ‘स्नेक एन्टिभेनम’
डा.राकेश परियार
सर्प शब्द सुन्ने बित्तिकै हामी सबैलाई डर लाग्छ । धार्मिक रूपमा समेत सर्पको व्याख्या गरिएको छ । हिन्दु धर्ममा सर्पलाई नाग देवताको रूपमा पुजा गरिन्छ भने शेषनागले सम्पूर्ण ब्रह्माण्ड धानेको धार्मिक मान्यता छ । तर इसाइ धर्ममा भने सर्पलाई सैतानको रूपमा व्याख्या गरिन्छ ।
नेपालमा पाइने सर्पहरूलाई साधारणतया इलापीडी र भाइपीरीडी गरेर दुई समूहमा वर्गीकरण गरिन्छ । जसमध्ये कोब्रा (गोमन), करेत (सेतो कालो चुरे सर्प), भाईपर (बाघे सर्प), हरेउ जस्ता सर्पहरू नेपालमा बढी सर्पदंशका कारकहरू हुन् ।
सर्प चिसो रगत भएको जनावर हो । यिनीहरू विशेषत तल्लो गर्मी भूभागमा बस्न रुचाउँछन् । जङ्गल, घाँसे मैदान, खेती गर्ने जमिन, मुसाका प्वालहरू, बासँका झाँङ, घरका कुनाहरूमा यिनीहरू भेटिन्छन् ।
यस लेखमा विशेषतः सर्पको टोकाइ, लक्षण, उपचार र समाधानको उपायको बारेमा चर्चा गरिनेछ ।
सर्पको टोकाइ
नेपालमा वार्षिकरूपमा २० हजार मानिस सर्पको टोकाइबाट पीडित हुने गरेको तथ्याङ्क रहेको छ । सर्पको आहार मानिस होइनन् । बरु सर्प मानिसदेखि डराउँछन् । यदि कसैले उसलाई जान अञ्जानमा चलाएमा मात्र डस्ने गर्दछ । सर्पले टोकेको बिरामीमा सधैं टोकाइको दाग (बाईट मार्क) भेटिन्छ भन्ने छैन ।
कसैमा एउटा मात्र बाईट मार्क भेटिन्छ भने कसैमा दुइटा तथा कसैमा चिथोरिएको दाग मात्र भेटिन्छ । सर्पको विष लाग्नको लागि सर्पले टोकेर मात्र हुँदैन, हाम्रो शरीरमा विष पनि सञ्चार गरेको (विषवमन) हुनु पर्दछ ।
सर्पले टोकेको तर विष भने सञ्चार गराउन नसकेको अवस्थालाई ‘ड्राई बाईट’ भन्ने गरिन्छ । त्यसैले टोक्ने बित्तिकै विष लाग्छ भन्ने कुरा गलत हो । चलनचल्तीको भाषामा विषालु सर्पले टोकेको ठाउँमा एउटा मात्र काटेको दाग र विषालुरहित सर्पले टोकेको ठाउँमा दुइटा काटेको दाग भेटिन्छ भनिन्छ ।
यो कुरा पूर्ण सत्य होइन । अचम्मको कुरा त के छ भने करेत सर्पले टोकेको दाग नदेखिन पनि सक्छ । कोब्रा सर्पले धेरैजसो दिनको समयमा टोक्छ भने करेत सर्पले प्रायजसो रातको समयमा टोक्दछ ।
सर्पदंशका लक्षणहरू
सर्पको विषमा हेमाटोटक्सिन, न्यूरोटक्सिन तथा मायोटक्सिन नामक रसायनहरू हुन्छन् । सर्पले टोकी विषवमन गरिसकेपछि त्यसबाट लोकल र सिस्टमिक गरेर दुई प्रकारका लक्षणहरू देखा पर्दछन् । टोकेको ठाउँमा नै देखिने विभिन्न प्रकारका स्वास्थ्य समस्यालाई लोकल इफेक्ट भनिन्छ भने विषको कारण शरीरका विभिन्न प्रणालीमा देखिने समस्यालाई सिस्टमिक ईफेक्ट भनिन्छ ।
टोकेको ठाउँमा सुन्निनु, दुख्नु, फोका (बिल्सटर) पलाउनु, छाला मर्नु तथा घाउ पाक्नु लोकल ईफेक्ट हुन् । साधारणतया सिस्टमिक ईफेक्टलाई दुई भागमा विभाजन गर्न सकिन्छ । स्नायु (सीएनएस) ईफेक्ट र रगतको (हेमाटोलोजिकल) ईफेक्ट ।
स्नायु असरभित्र आँखा खोल्न गाह्रो हुनु, आँखाको नानी यताउता चलाउन गाह्रो हुनु, मुख खोल्न तथा जिब्रो निकाल्न गाह्रो हुनु, टाउको धान्न गाह्रो हुनु, पूरै शरीर कमजोर हुनु, सास फेर्न गाह्रो हुनु आदि पर्दछन् भने लामो समयसम्म रगत बगिरहनु वा रगत नरोकिनु रगत तथा हेमाटोलोजिकल असर भित्र पर्दछन् । साथै अत्याधिक पेट दुख्नु र पसिना आउनु, वाक वाक लाग्नु तथा बान्ता हुनु, झुम्म हुनु अन्य लक्षणहरू हुन् ।
सर्पले टोकेपछि के गर्ने, के नगर्ने ?
सर्पले टोकीसकेपछि घरायसी उपचारमा समय बर्बाद गर्नुभन्दा जति सक्दो छिटो स्वास्थ्य संस्थामा जानुनै उत्तम विकल्प हो । टोकेका भागबाट अलि माथिसम्म हल्का प्रेसर पर्ने गरी ब्यान्डेज बाँध्नु पर्छ । यसलाई प्रेसर ईमोबिलाइजेसन विधि भनिन्छ । उक्त भागलाई स्पिलिन्ट पनि लगाउन सकिन्छ ।
चलाउँदा शरीरमा विष फैलने क्रम बढेर जान्छ । टोकेकोभन्दा माथि कपडा वा डोरीले कसेर बाँध्ने, मुखले चुस्ने तथा काट्ने, गाईको दिशा लगाउने, करेन्ट लगाउने तथा सर्पले चाटेको ढुङ्गा लगाउने जस्ता कार्य गर्नु हुँदैन ।
के हो त सर्पदंशको उपचार ?
सबै सर्पको टोकाइको लागि एन्टिभेनमको (प्रतिविष) आवश्यकता पर्छ भन्ने छैन । शरीरमा विष लागेर स्नायु (सीएनएस) प्रणालीमा असर गरेमा, रगत (हेमाटोजिकल) प्रणालीमा असर गरेमा तथा ब्लड प्रेसर र अन्य अंगहरूमा समेत क्षति भएमा स्नेक एन्टिभेनम चलाइन्छ ।
एन्टिभेनम नै सर्पको टोकाइको एक मात्र उपचार पद्धत्ति हो । एन्टिभेनमको साथ साथै टिटानस सुई दिने, छाला मरेको भाग काटेर फाल्ने, संक्रमण छ भने एन्टिबायोटिक चलाउने, टोकेको भागलाई सिरानीमाथि राख्ने तथा श्वास फेर्न गाह्रो भएको बिरामीहरूलाई भेन्टिलेटर र किड्नीमा असर गरेका बिरामीहरूलाई हेमोडाईलाईसिसमा समेत राख्नुपर्ने हुन सक्छ ।
स्नेक एन्टिभेनम के हो ?
एन्टिभेनम सर्पकै विषबाट बनाइने सर्पको टोकाइविरुद्ध लगाइने एकप्रकारको ईन्जेक्सन हो । नेपालमा उक्त एन्टिभेनम भारतबाट आयात गरिन्छ । यसले कोब्रा, करेत, भाईपर र स स्केल्ड भाईपरविरुद्ध काम गर्दछ । एन्टिभेनम लगाएका व्यक्तिहरूमा मृत्युदर धेरै हदसम्म घटेको अध्ययनहरूले देखाएका छन् । तर धेरैजसो व्यक्तिहरूमा उक्त औषधिले एनाफाईल्याक्सिस नामक प्रतिक्रिया देखाउँछ । नेपाल सरकारले उक्त औषधि निःशुल्क उपलब्ध गराउँदै आएको छ ।
सर्पको टोकाइबाट हुने दीर्घकालीन समस्याहरू के हुन् ?
सर्पको टोकाइबाट दीर्घकालीन समस्याहरू पनि देखिने विभिन्न अध्ययनले देखाएका छन् । हड्डीको सङ्क्रमण, हाड जोर्नीको दुखाई, धेरै रगत बगे पछि मृगौलाले काम गर्न छाड्नु तथा पिट्युटरी ग्रन्थीको समस्या, मष्तिष्कसम्बन्धी समस्या- जस्तै डिप्रेशन, एन्जाईटी लगायत, हिंडडुल गर्न गाह्रो हुने आदि दीर्घकालीन समस्याहरू देखा पर्दछन् ।
सर्पको टोकाइबाट कसरी बच्ने ?
सर्पले टोकिसकेपछि उपचारको लागि भौंतारिनु भन्दा सर्प हामीसम्म आउने वातावरण सिर्जना नर्गनु नै प्रभावकारी हुन्छ । घर वरिपरिका झ्याङ घाँसहरू काट्ने, सर्प लुक्ने ठाउँहरू जस्तै बाँस तथा काठका टुक्राहरू घरबाट टाढा राख्ने, झ्याल ढोकाहरू राम्रोसँग लगाउने, भुईमा सकेसम्म नसुत्ने, सुत्नै परे झुलको प्रयोग गर्ने, रातिको समयमा बाहिर हिंड्नुपरे टर्च लाइटको प्रयोग गर्ने, सर्पसँग खेल्ने तथा जिस्काउने प्रयास नगर्ने, माटोको दुलो तथा काठको दुलोमा हात नहाल्ने, लामो लामो घाँसको झ्याङमा हिंड्नु परेमा सकेसम्म गम बुट वा लट्ठीको प्रयोग गर्ने गर्नुपर्दछ । हामीले यति मात्र कुरामा ध्यान दिन सक्यौं भने सर्पको टोकाइबाट धेरै हदसम्म बँच्नेछौं ।