"Simple methods to quit smoking from today"

Quitting smoking is one of the best things you can do for your health. Smoking is a major cause of many serious health problems, including heart disease, lung cancer, and chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Here are some steps you can take to help you quit smoking:

Set a quit date: Choose a specific date to stop smoking and make a plan for how you will handle cravings and triggers that may tempt you to smoke.

Get support: Tell your friends and family about your plan to quit and ask for their support. Consider joining a support group or seeking the help of a healthcare professional, such as a doctor or a trained counselor.

Find alternative ways to cope with stress and cravings: Some people find it helpful to try activities such as exercise, deep breathing, or meditation to help them cope with cravings and stress.

Consider using nicotine replacement therapy: Nicotine replacement therapy (NRT) products, such as gum, patches, or lozenges, can help reduce withdrawal symptoms and cravings.

Use medications to help you quit: There are several prescription medications that can help you quit smoking. These medications work by reducing cravings and withdrawal symptoms.

Be patient and persistent: Quitting smoking is not easy, and it may take several attempts before you are successful. If you slip up, don't give up. Instead, try again and remember that every day you don't smoke is a day of improved health.

I hope these tips are helpful. Remember, quitting smoking is one of the best things you can do for your health. If you are struggling to quit, don't be afraid to seek help from a healthcare professional or a support group.

"Cholesterol within range good for health, beyond the range could be FATAL"

Cholesterol is an important substance that is produced by the liver and is found in all cells of the body. It is used to make hormones, vitamin D, and bile acids, which help to digest fat. 

There are two main types of cholesterol: low-density lipoprotein (LDL) cholesterol, sometimes called "bad" cholesterol, and high-density lipoprotein (HDL) cholesterol, sometimes called "good" cholesterol. LDL cholesterol can contribute to the buildup of plaque in your arteries, while HDL cholesterol helps to remove cholesterol from your arteries. Having high levels of LDL cholesterol and low levels of HDL cholesterol can increase your risk of heart disease.

High cholesterol is a risk factor for several serious health conditions, including:

Heart disease: High levels of cholesterol can build up on the walls of your arteries and form plaque, which can narrow your arteries and increase your risk of heart attack and stroke.

Angina: This is chest pain that occurs when the blood flow to your heart is reduced. It can be a symptom of heart disease.

Heart attack: Due to complete blockage of the heart blood supply. Click here for symptoms

Peripheral artery disease: This is a condition that occurs when the arteries in your legs become narrowed or blocked, reducing blood flow to your legs.

Aortic stenosis: This is a narrowing of the aortic valve (the main valve that pushes blood from the heart to the body) in the heart, which can cause heart problems.

Atherosclerosis: This is a condition in which the arteries become hardened and narrowed due to the buildup of plaque.

Stroke (Paralysis): This occurs when the blood flow to a part of the brain is disrupted. This can be caused by a blockage in a blood vessel or by a blood clot that travels to the brain from another part of the body.

There are several lifestyle changes you can make to help reduce your cholesterol levels:

Eat a healthy diet: This includes choosing foods that are low in saturated and trans fats, such as fruits, vegetables, whole grains, lean proteins, and healthy fats like olive oil and avocado.

Get regular physical activity: Aim for at least 30 minutes of moderate-intensity exercises, such as brisk walking, on most days of the week.

Lose excess weight: If you are overweight or obese, losing weight can help lower your cholesterol levels.

Quit smoking: Smoking damages the walls of your arteries, which can contribute to the buildup of plaque and increase your risk of heart disease.

Limit your alcohol intake: Excess alcohol consumption can raise your cholesterol levels and increase your risk of heart disease.

If the cholesterol level has not decreased by the above-mentioned lifestyle modification then the physician will prescribe medication like statins, and others that work by blocking the production of cholesterol in the liver, and other types of cholesterol-lowering medications.

It's important to have your cholesterol levels checked regularly and to work with your healthcare provider to manage your cholesterol if it is too high.

By Dr. Rakesh Pariyar

"Your lovely grandfather might have suffered from Alzheimer's disease !!!

Alzheimer's disease is a progressive brain disorder that damages and eventually destroys brain cells, leading to memory loss, cognitive decline, and other symptoms. It is the most common cause of dementia in older adults.

The symptoms of Alzheimer's disease tend to develop slowly and get worse over time. Early symptoms may include:

• Memory loss, particularly of recent events or conversations

• Difficulty with familiar tasks, such as getting dressed or cooking a meal

• Confusion about time and place

• Struggling to follow a conversation or plan

• Difficulty with language, such as forgetting words or using the wrong words

• Misplacing things or losing the ability to retrace steps

• Decreased judgment or decision-making ability

• Changes in mood or personality

As the disease progresses, symptoms may become more severe and may include:

• Severe memory loss, including the inability to remember personal information or significant events

• Difficulty with communication and language

• Loss of motivation and self-care

• Disorientation and confusion, even in familiar surroundings

• Difficulty with mobility and movement

• Behavioral changes, such as agitation or aggression

• Loss of consciousness

It is important to note that these symptoms can also be caused by other conditions, and a proper diagnosis can only be made by a healthcare provider. If you or a loved one are experiencing these symptoms, it is important to speak with a healthcare provider for further evaluation and treatment

"How can we predict, we might have heart attack - Alert''

Dr. Rakesh Pariyar

"If you have the following symptoms, it's an emergency." 🚑

Chest pain or discomfort: This may feel like a tight, heavy, or crushing sensation (>20 min duration) in the center or left side of the chest. 

Shortness of breath: You may feel out of breath, even when you are not physically active.

Nausea: You may feel sick to your stomach or vomit.

Lightheadedness or faintness: You may feel dizzy or lightheaded, or you may actually faint.

Sweating: You may break out in a cold sweat, even if you are not hot or physically active.

Pain in other parts of the body: You may feel pain or discomfort in your neck, jaw, arms, back, or stomach.

It is important to note that not everyone experiences all of these symptoms, and some people may have no symptoms at all. If you think you or someone else may be having a heart attack, it is important to seek medical attention immediately. Do not wait to see if the symptoms go away on their own. Prompt treatment can help prevent serious complications.

**Alert !!! it is a medical emergency**

"Ways to reduce anxiety during exam"

Dr. Rakesh Pariyar

MBBS

Exams can be a source of stress and anxiety for many people. Here are some tips that may help you reduce anxiety during exam time:

Plan ahead: Make a study schedule and stick to it. This can help you feel more in control and give you a sense of accomplishment as you check off each task.

Get enough sleep: Sleep is important for both physical and mental health. Try to get enough sleep the night before an exam so that you are well-rested and able to concentrate.

Exercise: Regular physical activity can help reduce stress and improve your mood. Take breaks from studying to go for a walk or do some other form of exercise.

Practice relaxation techniques: Deep breathing, progressive muscle relaxation, and meditation are all techniques that can help you relax and manage stress.

Seek support: Talk to friends, family, or a counselor if you are feeling overwhelmed. It can be helpful to have someone to talk to and share your concerns with.

Be positive: Try to stay positive and focus on the things you have done well rather than dwelling on mistakes.

Manage your time: Try to avoid leaving things to the last minute and try to manage your time effectively.

Take care of yourself: Make sure you are eating well, getting enough sleep, and taking breaks from studying. It is important to take care of your physical and mental health during exam time.

**Note: If all the above mentioned measures did not help you you may require medical help

For medical help, you can email me

कोभिड १९ खोप सम्बन्धि आम मानिसका जिज्ञासा र समाधान

 डा. राकेश परियार

                                                 

नेपालमा कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप आउने क्रम बढ्दै गएको छ । हालसम्म अनुदान, खरिद र कोभ्याक्स अन्तर्गत गरेर ६५ लाख ८२ हजार ८५० डोज खोप नेपाल भित्रिएको छ भने ६४ लाख डोज खोप केही दिनमा नै भित्रिने स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ ।  

हालसम्म नेपालमा २७ लाख बढीले कोरोना विरुद्ध खोपको पहिलो मात्रा लगाएका छन् । २७ लाख ६५ हजार ७०९ जनाले कोभिसिल्ड र भेरोसेल खोपको पहिलो मात्रा लगाएको मन्त्रालयले जनाएको छ । हालसम्म ११ लाख २० हजार २८२ जनाले दुबै डोज खोप लगाएका छन् । 

पक्कै पनि कोरोना रोकथामको लागि अब हामि संग तिन वटा बिकल्प मात्र बाकि छन् । ति हुन् पहिलो भ्याक्सिन दोस्रो भ्याक्सिन र तेस्रो पनि भ्याक्सिन अथवा भ्याक्सिन निरपेक्ष हो भने अरु सापेक्ष हुन् । भ्याक्सिन गाँउ गाउँमा पुग्न थाले पछि हामिले लगाउने भ्याक्सिन कस्तो खाले हो, प्रभावकारिता कति छ, कति पटक लगाउनु पर्ने, असरहरु के के हुन्, कस्ता ब्यक्तिले लगाउन हुने तथा कस्ता ब्यक्तिले लगाउन नहुने भन्ने प्रश्नहरु आम मानिसका मनमा उब्जिएका छन् । यो लेख अन्र्तगत यि सबै प्रश्नहरुको उत्तर दिने कोशिस गर्ने छु । 

कोभिड १९ खोपको सामान्य जानकारी 

यो खोपको मात्रा ०.५ मिलि हो र कोभिसिल्ड र भेरोसेल खोप दुई पटक लगाइन्छ भने जोन्सन एंड जोन्सन खोप एक पटक मात्रै लगाईन्छ । 

कोभिसिल्ड खोपको प्रभावकारिता ७०% भेरोसेल खोपको प्रभावकारिता ७९% रहेको छ भने जोन्सन एंड जोन्सन खोपको प्रभावकारिता ६६% रहेको बिभिन्न अध्ययनले देखाएको छ । 

यो खोपहरु १८ बर्ष देखि माथि उमेर समुह भित्रको नागरिकहरुले लगाउन मिल्छ भने १३ देखि १८ बर्ष सम्मको उमेर समुह भित्रका बालबच्चा हरुको लागि फाईजर खोप ल्याउने तैयारी भई रहेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । 

यो खोप लियपछि केहि ब्यक्तिहरुमा पुन संक्रमण हुन त सक्छ तर खोप लिई सके पछाडि कोरोना संक्रमण भयता पनि गम्भिर बिरामि पर्ने सम्भावना निकै कम हुन्छ । पुर्ण रुपले सुरक्षित हुन पहिलो मात्रा लगायपछि दोस्रो मात्रा पनि लगाउनै पर्दछ । 

कोभिसिल्ड खोपको पहिलो डोज लगायको  लगायको ८ देखि १२ हप्ता पछि दोस्रो डोज लगाउनु पर्दछ, भेरोसेल खोपको पहिलो डोज लगायको ४ हप्ता पछि दोस्रो डोज लगाउनु पर्दछ भने जोन्सन एंड जोन्सन खोपको पहिलो डोज मात्र लगाय पुग्छ । पहिलो खोपको डोज जुन नाम वा कम्पनिको लगायको छ दोस्रो डोज पनि उहि नाम वा कम्पनिको लगाउनु आबश्यक हुन्छ यसको मतलब यदि पहिलो डोज कोभिसिल्ड लगायको छ भने दोस्रो डोज भेरोसेल लगाएर कुनै अर्थ रहदैन कोभिसिल्ड नै लगाउनु पर्छ । 

कोभिड १९ खोप लगाउन हुने अबस्थाहरु

१. मुटु रोग श्वासप्रश्वास सम्बन्धि समस्या मधुमेह शिकलशेल जस्ता समस्या भयका बिरामिलाई कोभिड संक्रमण हुने सम्भावना बढि हुने भयकाले खोप लिनु झनै अनिवार्य हुन्छ । 

२. रगत पातलो बनाउने औषधि, क्यान्सर सम्बन्धि औषधि लगायत अन्य औषधि सेवन गरेका बिरामिहरुले समेत यि खोप लगाउन मिल्छ । 

३. महिनावारी भएको समयमा, गर्भवति महिला, गर्भवति हुन प्लान गरेका महिला तथा स्तनपान गराई रहेका महिलाहरुलाई समेत यो खोप लगाउन मिल्छ

 

कोभिड १९ खोप दिन नहुने अवस्था 

१. १८ बर्ष भन्दा कम उमेरका व्यक्ति कोभिसिल्ड, भेरोसेल र जोन्सन एंड जोन्सन खोपको हकमा भने १३ बर्ष भन्दा कम उमेरका व्यक्ति फाईजर खोपको हकमा । 

२. छारे रोग ९भ्उष्भिउकथ०, न्गष्ििष्बल( द्यबचचभ क्थलमचयmभ जस्ता मस्तिष्क सम्बन्धी रोग भएको व्यक्ति 

३. क्ष्mmगलयनयिदगष्लि र ःयलअयिलब िबलतष्दयमथर अयखबभिकअभलत उबिकmब लिएको  व्यक्ति तर यस प्रकारको थेरापि लिएको व्यक्तिले  ३० दिन पछि  यो खोप  लगाउन मिल्छ । 

४. हाल कोभिड – १९ संक्रमण भएको तर संक्रमण  मुक्त भएको  ३० दिन पछि भने खोपको तालिका अनुसार लगाउन मिल्छ ।

५. यो खोपको पहिलो मात्रा लगाएपछि एनाफाइलेक्सिस प्रतिकृया भएको 

६. कुनै पनि कारणले गम्भिर विरामी भएको वा उच्च ज्वरो भएको तर यस प्रकारको  अवस्था निको भएपछि यो खोप लगाउन मिल्छ ।

कोभिड १९ खोप लगाएपछि हुन सक्ने अवाञ्छित घटनाहरु

क) सामान्य असरहरु

१. खोप लगाएको  ठाउँमा  दुख्ने, सुन्निने, चिलाउने, केहि रातो हुने

२. टाउको दुख्ने,जीउ दुख्ने र ज्वरो आउने

३. मांशपेशीहरु दुख्ने र जोर्नीहरु दुख्ने 

४. थकाइ लाग्ने , आलस्य लाग्ने, कमजोरी भएको महसुस हुने र रिङ्गटा लाग्ने

५. भोक नलाग्ने, वाकवाकी लाग्ने र वान्ता हुने 

मथिका समस्याहरु समाधान गर्नको लागी १ ग्राम पारासिटामोल प्रयोग गर्न सकिन्छ भने  सामान्य लक्षणहरु १–२ दिनपछि आफै ठिक भएर जान्छन् त्यसैले आत्ति हाल्नु पर्ने आबश्यक रहदैन । 

ख) गम्भिर असरहरु

१. गम्भिर किसिमका असरहरु हुदैनन् तर विरलै देखिने एलर्जी वा एनाफाइलेक्सिस प्रतिकृया हुनसक्छ । यस प्रकारको असर खोप लगाएको ५ मिनेट देखि आधा घन्टा भित्र हुन सक्छ । 

तर खोप सेन्टरहरुमा खोप लगाउने हरुको भिड निकै चिन्ताजनक छ भने पछिल्ला दिनहरुमा कोरोना संक्रमण पुन उकालो लाग्ने क्रममा छ । यसका लागि नेपाल सरकारले खोपकेन्द्रहरु थप गरि भिड ब्यबस्थापन गर्नु अत्यन्तै आबश्यक छ भने खोप लगाउने हरु समेत सामाजिक दुरि कायम गरि लाईन बस्ने, मास्कको प्रयोग गर्ने, नियमित हात धुने तथा स्यानिटाइजरको प्रयोग गर्ने, भिडभाड नगर्ने जस्ता आचरण पालना गर्नुृ निकै अनिर्वाय छ । स्वास्थ्य नागरिकको नेैसर्गिक अधिकार, पुर्ण खोप नेपाल कोभिड १९ स्वयं सेवाको ९ऋख्क्० सरोकार । 

डा. केसीले भगवानका किंवदन्तीहरूलाई जितेका छन्

डा. राकेश परियार

मंगलबार, कात्तिक ४, २०७७

साधारण शब्दमा सत्याग्रह ‘सत्य’ र ‘आग्रह’को मेल हो । यसको अर्थ सत्यमा दृढ रहेर अन्याय, अत्याचार तथा शोषणको विरोध गर्नु भन्ने हुन्छ । गान्धीले सत्याग्रहको प्रथम प्रयोग दक्षिण अफ्रिकामा गरेका थिए, जसलाई उनले निष्क्रिय प्रतिरोधको नाम दिएका थिए भने सन् १९१७ मा चम्पारण सत्याग्रह नामक पहिलो सत्याग्रह गरेका थिए, जुन इस्ट–इन्डिया ब्रिटिस उपनिवेशको विद्रोहको एक महत्त्वपूर्ण परिघटना थियो ।

‘हिन्दु स्वराज’ नामक पुस्तकमा गान्धीले यसलाई ‘आत्मको बल’ भनी परिभाषित गरेका छन् । त्यस्तै एनके बोसले यसलाई अहिंस्रक तरिकाद्वारा युद्ध सञ्चालन गर्ने तरिका भनेर प्रस्ट्याएका छन् । राजनीतिक शब्दावलीमा आफ्नो सत्यपूर्ण मागहरू शान्तिपूर्ण तरिकाद्वारा सम्झाउने र मनाउने शान्तिपूर्ण वैचारिक अस्त्र प्रयोगका रूपमा बुझ्न सकिन्छ ।

सत्याग्रहमा पाशविक या शारीरिक बलको प्रयोग नभई आत्मबलको प्रयोग गरिन्छ । आत्मबल शारीरिक बलभन्दा हजारौं गुणा बढी शक्तिशाली हुन्छ । असल समाजमा सत्याग्रह आत्मबलरूपी शस्त्रको प्रयोग गरेर विरोधीको हृदय परिवर्तन गर्ने महत्त्वपूर्ण हतियार हो । आफू स्वयं कष्ट उठाएर अरूलाई दुःख कष्ट नदिई निःस्वार्थ भावनाले अन्यायको विरोध र प्राणी जगत्को भलाइ गर्नमा समर्पित रहनु सत्याग्रहीको अनिवार्य नियम हो ।

सत्याग्रहीहरू दुःखपश्चात् सुखको जन्म हुन्छ भन्ने कुरामा विश्वास गर्दछन् । जो आत्मपीडन सहन तैयार छ, उसले नै अरूको भलाइका बारेमा सोच्न सक्छ, अन्ततः सुखको सन्तुष्टि प्राप्त गर्दछ ।  अरूको भलाइ सोच्नेको आत्मा पवित्र हुन्छ भन्ने कुरामा उनीहरू विश्वास गर्दछन् । सत्याग्रह एक यस्तो दार्शनिक सामाजिक विवेक हो, जसमा सत्याग्रहको सन्ध्याकालमा एक यस्तो समयको आगमन हुन्छ, जहाँ विरोधी व्यक्ति वा सत्ता आफूले गलत अनुचित कार्य गरेको कुरा अनुभव गर्छ र अन्याय अत्याचारको बाटो छाडेर न्यायको बाटोतर्फ अग्रसर हुन बाध्य हुन्छ । किनकि अहिंसा परमाणु बमभन्दा पनि शक्तिशाली क्षेप्यास्त्र हो । कुनै पनि सत्याग्रह सफल हुनका लागि सत्याग्रहीमा  धोखा, बेइमानी, छलकपट आदि कुराहरू शून्य हुनुपर्छ भने सत्याग्रहीका मागहरू घामजस्तै छर्लङ्ग हुनु उत्तिकै आवश्यक तत्त्व हुन्छ । यसबाट लोकको समर्थन र अन्ततः सफलता प्राप्त गर्न सजिलो हुन्छ । 

सत्याग्रहका विभिन्न तरिकाहरूमध्ये  बातचितद्वारा सम्झौता, हडताल, असहयोग, उपवास, सविनय अवज्ञा, सामाजिक बहिष्कार आदि तरिका हुन् । यीमध्ये उपवास अधिक शक्तिशाली र फलदायी सस्त्र हो । यसको उद्देश्य आत्मशुद्धि, असत्य तथा अन्यायविरुद्धको प्रतिकार हो । यो सबैभन्दा कठिनतम साधना पनि हो, जसले सत्तालाई कमजोर बनाउनुका साथै जनताको आत्मशक्तिमा वृद्धि गरी विरोधी पक्षलाई सत्मार्गको बाटोमा लैजान प्रेरित गर्दछ । यसमा विरोधीलाई कष्ट र बल प्रयोग गरेर होइन कि स्वयं कष्ट सहेर, निराहार बसेर, आत्मपीडन  गराएर सत्यको आन्दोलन गरिन्छ । तसर्थ शारीरिक बलभन्दा पनि जो आत्मबलप्रति दृढ भरोसा राख्छ, उसले यसको प्रयोग गर्न सक्दछ । । त्यसैले उपवास आत्मशुिद्धका लागि केवल अन्नत्याग मात्र नभईकन सम्पूर्ण मानसिक विकारबाट मुक्त गराउने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो ।

नेपालको परिप्रेक्ष्यमा डा. गोविन्द केसी सत्याग्रहीहरूका दृष्टान्तमा एक अतुलनीय नाम हुन् । एक प्रखर समाजसेवी । स्वास्थ्यलगायत थुप्रै बहुआयामिक क्षेत्रमा रहेका विकृत्ति विसंगतिविरुद्धको उपवासका माध्यमबाट आवाज उठाएर खबरदारी गर्ने एक सच्चा निःस्वार्थ सत्याग्रही हुन् । डाक्टर गोविन्द केसीको नैतिक आन्दोलन प्रतिशोधभन्दा पनि  प्रतिरोधको द्योतक हो । उनी सच्चा सत्याग्रही किन पनि हुन् भने हरेक पटकको सत्याग्रहमा एक सत्याग्रहीले पालना गर्नुपर्ने अत्यावश्यक नियमहरू उनले पालन गरेका छन् ।

सबै प्रकारको कष्ट र अपमानका लागि तयार, विरोधीप्रति अहिंसाको भाव, पवित्र जीवन, शान्तिपूर्वक वा अहिंसात्मक आन्दोलन, आत्म बलिदानका निम्ति तयार, विनयी, दयावान् वा निर्भयी, कुनै प्रकारको अन्याय अत्याचारको विरुद्ध नझुक्ने नीति, सत्ता–नेतृत्वका लागि अनिच्छुक, सत्य सम्झौतावादी, सार्वजनिक उद्देश्यका लागि उपवास, अनुशासनप्रिय र आत्मअवलोकनको गुण सत्याग्रहीका महत्त्वपूर्ण नियमहरू हुन् ।

डाक्टर गोविन्द केसीका हरेक पटकका अनशनका मागहरू अझसम्म पूर्ण रूपमा सम्बोधन हुन सकेका छैनन् । उनी पेसाका हिसाबले हाडजोर्नीका वरिष्ठ शल्यचिकित्सक (अर्थोपेडिक सर्जन) हुन् ।

चिकित्सा शिक्षामा प्रचलित व्यावसायीकरण रोक्न र आम जनतालाई सस्तो र गुणस्तर स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न उनी उपवास बसिरहन्छन् । रामेछापमा जन्मिएका डाक्टर गोविन्द केसीको न कुनै अशेष सम्पत्ति नै छ न कुनै भव्यमहल नै । न त उनी कुनै नैतिक आचरणमा विचलित भएर चोक्खिनकै निमित्त यो सब गरिरहेका छन् । डा गोविन्द केसी प्राणी जगत्को उपकार र भलाइका  निमित्त प्राकृतिक विपत्ति आइपर्दा कहिले पाकिस्तान, कहिले बर्मा, म्यानमारमा, हैटी, फिलिपिन्स लगायत कहिले देशको दूरदराजमा आफ्नै खर्चमा सेवा गर्न तल्लीन छन् अथवा भनौँ उनले पवित्र जीवन व्यतित गरिरहेका छन् । चिकित्सा क्षेत्रका धमिरा, धन्धुकारीहरूले विभिन्न आरोप  र कुर्सीको ललिपप देखाउँदा समेत  त्यसलाई  कुनै पर्वाह नदिई आफ्नो अग्निपथमा लम्किरहेको त्यो पाको शरीर स्वभावैले सच्चा, न्यायप्रेमी  सत्याग्रही हुन् भन्ने उदाहरण उनले विश्वसामु प्रस्तुत गरेका छन् । 

महिनौंसम्म भोको बसेर शान्ति र अहिंसात्मक तवरबाट आत्म बलिदानको निमित्त तयार हुने उनी नैतिक शिक्षाको खडेरी परेको आजको समाजमा नैतिकताको धरोहर हुन् । आफ्ना मागहरू पूरा गर्नका निमित्त न  उनले कुनै आन्दोलनकारीहरूलाई आह्वान गरेका छन्, बरु आफंै पीडा सहन गरी निर्दयी र लाचारी सरकारको अगाडि सत्यको पहाड भई ठिंग उभिदिएका छन् । त्यसैले सिधासिधा भन्न सकिन्छ कि उनी भीडमा भन्दा पनि आत्मामा विश्वास गरेर आफ्नो नैतिक लडाइँ लडिरहेका छन् । हरेक पटकको अनशनमा आफू अतिवादी नभएर सत्य सम्झौतावादी हुँ भन्ने कुरा प्रमाणित गरिदिएका छन् । बरु हरेक समयका सरकारले डाक्टर गोविन्द केसीको सम्झौतालाई  फाइदा उठाएर जुस खुवाएर अनसन तोडाउने र सम्झौता पालना नगरेर नांगो नाच देखाएका छन् ।

समाजवादको कोरा नारा लगाई नोकरशाही दलाल पुँजीवादमा रमाएर कमिसनको कालोधन पेटभरि भरेर डकार्ने सरकार र तिनका प्रतिनिधिहरू सम्झौताको बहानामा सोझा र त्यागी डा. गोविन्द केसी तथा आमजनतालाई झुक्याउने बानीमा परेका छन् भने सम्झौता पूरा गर, नैतिकवान् बन, भ्रष्ट नहोऊ भनेर पटक पटक अनशन बस्न डाक्टर गोविन्द केसीलाई बाध्य बनाइएको छ ।

डाक्टर गोविन्द केसी निडर छन्, निर्भय छन् अहिंसात्मक लडाइँमा विश्वास गर्छन् र आफू पीडा सहेर विरोधीलाई सत्यको बाटोमा सामेल हुन बाध्य पारिदिन्छन् त्यसैले उनी सच्चा सत्याग्रही हुन् भन्नेमा विवेचनात्मक उत्तर दिइराख्नुपर्छ जस्तो लाग्दैन । विरोधीहरूका निमित्त उनी पागल हुन्,  कसिङ्गर हुन्, रावण हुन् तर सच्चा देशभक्त नागरिकका निमित्त, पागल उपमा दिनेहरूका लागि अनैतिकताको शल्यक्रिया गरेर नैतिक शिक्षाको क्याप्सुल घोटेर खुवाउने असली शल्यचिकित्सक हुन् । रावण र क्रुद्ध देख्नेहरूका निमित्त, रामराज्यको कल्पना गरिरहेकाहरूका निमित्त उनी कलियुगका ती आदर्श–आम हुन्, जसले मानिस भएर नै भगवान्का किंवदन्तीहरूलाई जितेका छन् । 

मुलुक र सर्वजनहितायका निमित्त आत्मशक्तिको ऊर्जाले लडिरहेका निडर डाक्टरको यो पटकको सम्झौतामा पनि सरकार गैरजिम्मेवारीपूर्ण र अनुत्तरदायी चरित्र देखाउँदा देखाउँदै भर्खर दबावमा परेको महसुस गर्दै छ । त्यसैले उपवास बसेको समयमा मात्रै प्रेस विज्ञप्ति निकाली चरणबद्ध आन्दोलनको घोषणा गर्ने, सेन्टिमेन्ट बटुल्ने र नुनको सोझो चाहिँ गरिरहने प्रथालाई अन्त गरी हरेक कालखण्डमा सम्झौता कार्यान्वयन गर्न आवाज उठाइरहनु नै अबको अन्तिम निष्कर्ष र समयप्रतिको दायित्व हुनेछ भन्ने लाग्दछ । होइन भने सत्याग्रहको समयमा सेतोकोट लगाई ‘आई एम् विथ डाक्टर गोविन्द केसी’ भनेर साथ दिने चिकित्सकहरू र लेखक–कवि तथा अन्य सामाजिक क्षेत्रबाट प्रत्यक्ष सहभागिता जनाएर प्रतिरोधमा जुट्ने सबै हामीहरू एकदिन यो र यस्तै सरकारहरूका बठ्याइँपूर्ण योजनाअनुसार डा.केसीसँगै यो सपना पनि सकिने प्रतीक्षामा लागेर यो देशका जनताका संवेदनामाथि पिठबाट चक्कु हानिरहने छन् र आउने पुस्ताले यस घाउका निम्ति हामी आफैँलाई दोषी ठान्नेछन् ।